De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem

De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem — Dit onbekende werk uit het oeuvre van Joseph Cuypers (1900-1904) werd een paar jaar geleden herontdekt, toen de restauratie van de Eusebiuskerk onder leiding van restauratiearchitect Erik-Jan Brans zo ver gevorderd was dat de kleinere onderdelen aan de beurt kwamen. Medio september 2022 besteedde de regionale pers er aandacht aan, waarbij de kleinzoon van Joseph Cuypers, Pierre M. Cuypers van de stichting Cuyperiana, geïnterviewd werd. Vanaf dat moment maakt Cuyperiana zich sterk voor herstel en herbestemming van dit pandje. Als adviseur van de stichting en specialist in het oeuvre van Joseph Cuypers raakte ik vervolgens betrokken bij dit non-profit project. Afgelopen januari togen collega kerkenkenner en fotograaf Sander van Daal en ik naar Arnhem om ons licht op te steken. Wat waren we verrast, niet alleen door de Cuyperskamer, maar ook door de Eusebiuskerk in haar geheel die er weer prachtig bijstaat.

De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem van Joseph Cuypers (1900-1904). Collage bvhh.nu met foto's van Sander van Daal (2023).

Wat kan zo’n klein aanbouwsel vertellen over het oeuvre van een architect? Heel veel, want het pandje blijkt een exercitie in de Oudhollandse stijl van de architecten Cuypers te zijn, waarbij late middeleeuwen, renaissance en Hollands classicisme met elkaar verbonden werden. Lees het artikel hieronder! Collage bvhh.nu met foto’s van ©Sander van Daal (2023).

De Cuyperskamer vormde een welkome aanleiding om iets te vertellen over een aspect van de Oudhollandse stijl van de architecten Cuypers dat tot dusver nagenoeg onder de radar gebleven is: de polychromie. Je staat telkens weer te kijken van de eenheid die gevormd wordt door de bouwkundige opzet en uitwerking, de uitmonstering van het interieur, de genius loci (de geest van de plek) en de symboliek. Samen bepalen ze het verhaal dat dit pandje over het voetlicht wil brengen. Bij deze exercitie in Oudhollandse stijl laat Joseph Cuypers tegelijkertijd zien hoe hij hier een eigen uitdrukking aan gaf.

Je kunt het scherm met het artikel hieronder vergroten door op het rechter icoontje te klikken, direct naast de downloadknop in het kader. 
Wil je gebruik kunnen maken van de zoektoets, dan moet je het artikel downloaden.

Cuyperskamer Eusebiuskerk Arnhem, VITRUVIUS_Apr.2023_DEF

Als onderzoeker sta je eigenlijk altijd op de schouders van anderen: in dit geval betreft het die van Karlijn de Wild van Rothuizen Erfgoed vanwege haar bouwhistorische verkenning en die van Judith Bohan vanwege haar kleurhistorisch onderzoek dat de stichting Cuyperiana ter beschikking stelde. Nadere gegevens daarover staan in de bronnenlijst van het artikel. Daarnaast waren er een inspirerende gesprekken met Meike Verhagen, directeur van de stichting Eusebiuskerk, en Sander van Daal die zijn fotoreportage ter beschikking heeft gesteld.

Voor meer informatie over de stichting Cuyperiana, kun je een kijkje nemen op haar website.

Ben je een keer in Arnhem ga dan beslist kijken bij de Eusebiuskerk! En wie weet is de Cuyperskamer dan inmiddels ook open voor publiek.

;-) B(&M)

Vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!


Sociale media en erfgoed

Dit webitem kan geciteerd worden als: Hubar, Bernadette van Hellenberg en Marij Coenen. De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem in vakblad Vitruvius. VanHH.org/?p=19098.

Het artikel zelf kan geciteerd worden als: Bernadette van Hellenberg Hubar, & Marij Coenen. (2023). De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem. Vitruvius, onafhankelijk vakblad voor erfgoedprofessionals, 16(63), 10. https://doi.org/10.5281/zenodo.7773640

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. 
Daarvoor maken we gebruik van de media die hieronder bij delen staan vermeld.

Help mee om de erfgoedverhalen verder te verspreiden door ze via een of meer van die knoppen te delen. 
Je kunt ons en andere onderzoekers ook helpen door de hashtags #kennisuitwisseling #kerkelijkerfgoed #polychromie en #JosephCuypers gebruiken.

Permalink van het artikel: https://doi.org/10.5281/zenodo.7773640

Verkorte link van dit item: VanHH.org/?p=19098

Overzicht diabestanden collages sociale media

Overzicht diabestanden collages sociale media en website — We hebben de collages die we vanaf 2016 maken voor de sociale media online geplaatst. Je mag ze bekijken en er screenshots van maken, zij het wel binnen de termen van de Creative Commons licentie (CC BY-NC-SA), waarover hierna meer.*

Het werken met dit medium dateert van oktober 2016, toen we bezig waren met het project #KunstinBreda. In die tijd had je nog maar de helft van de tekens voor een bericht op Twitter, waardoor je nooit echt een verhaal kwijt kon. Dus maakte ik collages met een afbeelding en een stukje tekst en dat smaakte naar meer. Ik las ergens dat deze oplossing een eigen vakterm heeft, maar jammer genoeg heb ik die niet opgeslagen. Mocht je die tegenkomen, dan houden we ons aanbevolen.

Waarom we meer tekst kwijt wilden? Omdat we bij #KunstinBreda het experiment zijn gestart om informatie te verwerven en uit te wisselen via de sociale media: #dtv (durf te vragen). Hierdoor viel pas goed op ‘hoe groot tegenwoordig de expertise is waar via de sociale media gebruik van gemaakt kan worden. Professionals delen hun kennis en varen er allemaal wel bij’.* Dat is inmiddels ook gebleken bij de twee artikelen die Marij en ik schreven over de Facebookgroep Nederlands religieus erfgoed in vakblad Vitruvius (2021).

Aanvankelijk begon ik met dia’s van 30×18 cm om voldoende ruimte voor de tekst in de collage te hebben. In 2018 zijn we overgestapt naar 28×20 cm, omdat die verhouding door Instagram in die tijd wel geaccepteerd werd en die van 30×18 cm niet. Je ziet het, je moet voortdurend meebewegen met de stroom van veranderingen in de sociale media. 

Hieronder geven we een beeld van de collages van het eerste uur. In het begin was het heel eenvoudig één afbeelding met een stukje tekst, waarna geleidelijk meer variatie volgde. In 2017 introduceerden we aan de rechterkant van de collage een verticale regel voor de herkomst van het beeldmateriaal. De volgorde in het bestand is overigens van beneden naar boven, omdat het gemakkelijk werkte om de nieuwste collage bovenaan toe te voegen. Of ons voorbeeld veel navolging heeft gevonden? Niet voor zover wij het kunnen nagaan, dus het is ongetwijfeld ook iets waar je plezier in moet hebben. 

Overzicht

De onderstaande items in dit ‘Overzicht diabestanden collages sociale media’ kun je inkijken door de link aan te klikken. Je kunt ook de snelheid aanpassen of er met de cursor doorheen wandelen. Volg de instructies via het screenshot onderaan dit bericht.

Zoals gezegd, is ook op deze presentaties de Creative Commons licentie (CC BY-NC-SA) van toepassing, evenals op alle overige bestanden die we hebben geproduceerd. Voordat je iets gaat gebruiken, word je geacht om het stukje onder deze link te lezen.

Er zitten best wat doublures in de presentaties, waarvan de vroegste bestanden onderaan in het overzicht zitten. Ook hiervoor geldt: beter mee dan om verlegen. Ga je mee?

2021-2022
  • 7 nov 21 tot medio apr 22 #Screenshots sociale media en website 28×20.gslides — Link
2020-2021
  • 22 mei 21 tot 7 nov 21 #Screenshots sociale media en website 28×20.gslides — Link
  • 20 jan 20 tot 15 mei 21 #Screenshots sociale media en website 28×20.gslides.gslides — Link
2018-2019-2020
  • 16 aug 19 tot 2 jan 20 #1 Diaserie op webpagina bit.ly, VanHH2Org21. 28×20.gslides — Link
  • 20 mei 19 tot 5 sep 19 #4 Diaserie op webpagina bit.ly, VanHH2Org21. 28×20.gslides — Link
  • 19 maart 19 tot 16 aug 19 #3 Diaserie op archief webpagina 28×20.gslides — Link
  • 17 dec 18 tot maart 19 #2 Diaserie op archief webpagina 28×20.gslides — Link
  • 13 okt 18 tot 2 jan 20 Screenshots sociale media 28×20.gslides — Link
  • 30 mrt 18 tot 11 okt 18 Screenshots sociale media grijs fond.gslides — Link
2017-2018
  • 12 feb 18 tot 1 apr 2018 Selectie speciale items (powerpoint) 30×18.pptx (in gslides) — Link
  • Oktober 2018 #Screenshots sociale media 30×18.gslides — Link
  • December 2017 tot april 18 #Screenshots sociale media 30×18.gslides — Link
  • September 2017 tot 7 mrt 18 Screenshots sociale media grijs fond 30×18.gslides — Link
  • 31 aug 17 tot 21 april 18 Screenshots sociale media, bit.ly 2zslpI9, 30×18.gslides  — Link
  • Juni 2017-april 2018 #Screenshots VanHH.org in de sociale media 30×18.gslides — Link
2016-2017
  • 2016-2017 #KunstinBreda op de sociale media (bitly), 30×18.gslides — Link
  • 2016-2017 #CuypersinBeeld op de sociale media, 30×18.gslides  — Link
  • 2016 Screenshots sociale media grijs fond, 30×18.gslides  — Link

;-) B&M

Vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!


Instructies voor de presentatie on line en om deze te downloaden

Bij de presentaties online is een menu te vinden, waarmee je de snelheid kunt aanpassen en commentaren kunt lezen. Dat menu is niet direct zichtbaar als je de presentatie opent. Dus vandaar een korte uitleg aan de hand van dit screenshot:

Deze slideshow vereist JavaScript.

Het menu wordt zichtbaar door met de cursor linksonder naast het scherm te gaan staan, op de manier waarop je het in dit screenshot ziet (rode pijl). Met de pijltjes kun je links en rechts door de presentatie wandelen. Door op de drie verticale puntjes te klikken wordt een submenu zichtbaar. 

Als je een of meer presentaties wilt downloaden, geef dan een seintje via vanhellenberghubar@gmail.com. Dan sturen we je de link(s). Ook hiervoor geldt, gebruiken mag, maar wel onder de CC BY-NC-SA-licentie.

Sociale media en erfgoed

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. Centraal hierin staat onze Facebookpagina: https://bit.ly/Facebook-VanHH2all

Ga eens kijken en ‘like’ onze pagina, zodat de berichten over onderwerpen als de voorgaande een nog grotere actieradius bereiken!

Delen is ons motto, dus iedereen mag gebruik maken van de gegevens die hier staan, maar wel binnen de termen van de Creative Commons licentie.

Voor deze site hanteren we de Creative Commons licentie, gespecificeerd onder deze link: http://bit.ly/Copyright-CC-BY-NC-SA-4-0. Dus geen commercieel gebruik en absoluut naamsvermelding, zoals geldt voor al onze teksten en foto’s op onze sites. Hiertoe rekenen we ook onze pagina’s op Facebook en Blogger. Voor de goede orde, alles wat ten dienste komt van kennisverspreiding, beheer en behoud van erfgoed zonderen we uit van commercieel gebruik.

Over delen gesproken, je kunt ons en andere onderzoekers helpen door deze pagina te delen via de knop delen onderaan de pagina.

Je kunt dit item citeren als: Hubar, Bernadette van Hellenberg, en Marij Coenen. ‘Overzicht diabestanden collages sociale media – VanHH.org’. VanHellenbergHubar.org, 14 februari 2022. www.VanHH.org/?p=18552

Verkorte links van dit item: https://bit.ly/3JmZ1Ux óf VanHH.org/?p=18552

Tussen foto’s en fragmenten | Nederlands religieus erfgoed op Facebook

Tussen foto’s en fragmenten — Het tweede deel over Nederlands religieus erfgoed op Facebook begint met wat je zou kunnen betitelen als de primaire ontstaansreden van de groep: het opsporen van kerkgebouwen op historische foto’s. Maar de aanvankelijke vreugde om de identificatie wordt al snel getemperd als het gebouw inmiddels gesloopt blijkt te zijn. En dan hebben we het nog niet over de vraag wat er met het interieur is gebeurd. 

Ook dit artikel is grotendeels geschreven in de ik-vorm; ditmaal niet alleen omdat van ons collectief met name Bernadette actief is op de Facebookpagina van Nederlands religieus erfgoed, maar ook omdat ze ons meeneemt naar de beginjaren van het Cuypersgenootschap, waarvan ze een van de oprichters is. Hierbij wordt ook een van de andere oprichters, Wies van Leeuwen, aan het woord gelaten die in 1985 verslag uitbracht over de sloop van de Alkmaarse Dominicuskerk. Gelukkig wist het Cuypershuis nog wat fragmenten van de bouwsculptuur te redden. Een ander type fragmenten vormen de verweesde interieurstukken. Er vindt al decennia lang een ware diaspora plaats van Nederlands kerkelijk erfgoed dat ongeregistreerd over de hele wereld verdwijnt. Gelukkig is er ook goed nieuws, zelfs een primeur: de verblijfplaats van één bijzonder specimen van naoorlogse kerkelijke kunst van edelsmid Marinus Zwollo is door zijn familie opgespoord! 

Voordat we er meer over vertellen, een korte terugblik op de twee casussen in het vorige artikel:

  • De kennisuitwisseling die plaatsvond naar aanleiding van de wekelijkse vraag van Kerkfotografie wie de kerk op de geposte foto herkent. Het ging om de kerk van Simon en Judas te Lattrop. 
  • De tweede casus betrof dé cause célèbre van erfgoedzorg van de afgelopen decennia: het veel geroemde en verguisde rode raam in de Oude Kerk van Amsterdam.

Ga je mee naar de volgende casus!

O ja, je kunt het artikel downloaden via de tweede knop van rechts op de menubalk hieronder en vergroten door de eerste knop van rechts.

Hubar en Coenen, Nederlands religieus erfgoed op Facebook | Tussen foto’s en fragmenten | Deel 2, VITRUVIUS__Jan.2022_eindversie

Opnieuw gaat onze dank uit naar alle mensen van de Facebookgroep Nederlands religieus erfgoed die bijgedragen hebben aan dit artikel, en wel in het bijzonder naar de volgende mensen: allereerst beheerder Rob Kreukniet die het artikel samen met co-beheerder Rob den Boer getoetst heeft. Daarnaast Jan Bolder die de ingekleurde panoramafoto van de Alkmaarse Dominicuskerk ter beschikking stelde uit zijn collectie van circa 1000 ansichtkaarten met bouwwerken van Pierre J.H. Cuypers. Tenslotte Martin en Tonny Zwollo die me geholpen hebben met informatie en beeldmateriaal over de hoogst bijzondere kruisweg van hun vader Marinus Zwollo uit 1958. Inmiddels staat definitief vast dat deze zich bevindt in de Sankt Josefs katolska kyrka in Köping (Västeräs) te Zweden. 

Laten we hopen dat dit artikel voldoende bereik heeft en gelezen wordt, zodat de mensen die aan het stuur zitten van het erfgoedbeleid in Nederland een nieuwe route kunnen plannen om te voorkomen dat dit Nederlands kerkelijk erfgoed ongeregistreerd over de wereld verspreid raakt.

Ben je actief op Facebook en wil je toegelaten worden tot de groep Nederlands religieus erfgoed, neem dan via Facebook contact op met een van de beheerders, Rob Kreukniet of Rob den Boer.

;-) B&M

Vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!


Sociale media en erfgoed

Dit artikel kan geciteerd worden als:  Hubar, Bernadette van Hellenberg, en Marij Coenen. ‘Nederlands Religieus Erfgoed op Facebook | Tussen foto’s en fragmenten. Deel 2’. Vitruvius, onafhankelijk vakblad voor erfgoedprofessionals 15, nr. 57 (2021): 14–23. http://bit.ly/3FRBppt-VanHH2Org

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. Centraal hierin staat onze Facebookpagina: http://bit.ly/VanHHOrg2FB

Ga eens kijken en ‘like’ onze pagina, zodat de berichten over onderwerpen als de voorgaande een nog grotere actieradius bereiken!

Je kunt ons en andere onderzoekers ook helpen door deze pagina te delen via de knop delen onderaan de pagina (graag de hashtags #kennisuitwisseling #kerkelijkerfgoed #bescherming #rijksmonument gebruiken).

Verkorte link van dit item: http://bit.ly/3FRBppt-VanHH2Org of VanHH.org/?p=18338

Hoe beschermd is een interieur | Vakblad Vitruvius

Hoe beschermd is een interieur | Vakblad Vitruvius — Eigenlijk dekt de titel van dit bericht de lading niet helemaal, maar het omschrijft wel het centrale thema van dit bericht over het artikel in Vitruvius dat je hieronder kunt lezen en downloaden. De volledige titel luidt: ‘De mantel der bescherming. De Laurentiuskerk van Joseph Cuypers en Jan Stuyt als toetssteen’.1 

Het verhaal bestaat uit twee delen:

  • Het eerste stuk gaat over een paar hardnekkige broodjes aap (of zo je wil: broodje aapverhalen):
    • Dat de bescherming van een rijksmonument wordt beperkt tot wat in de redengevende omschrijving staat.
    • Dat dat met name consequenties zou hebben voor het interieur dat immers vaak niet of onvolledig beschreven wordt.
    • En dat redengevende beschrijvingen niet aangepast kunnen worden. We bespreken de oplossing van een parallel register – in de trant van Reliwiki – waardoor actuele onderzoeksgegevens betrokken kunnen worden bij de besluitvorming rond restauratie, herbestemming et cetera. 
  • In het tweede stuk wordt het verhaal over regels en wetten aangekleed met enkele bevindingen uit het onderzoek naar de Laurentiuskerk van Joseph Cuypers en Jan Stuyt in ’t Ginneken (1902) in het kader van #KunstinBreda.2 Het sluit aan bij ons pleidooi om ook de iconografie van het gebouw en zijn inrichting een plaats te geven bij de herbestemming van kerkgebouwen.3

Hebben we je nieuwsgierig gemaakt? Lees dan verder hierna. Je kunt het scherm vergroten door op het rechter icoontje te klikken, direct naast de downloadknop, in het raamwerk hieronder. 

De mantel der bescherming, Laurentiuskerk Ginneken, Vakblad Vitruvius juli 2021 (bitly 2TXbZnz-VanHH2Org)

Feedback

Van Leo Dubbelaar, secretaris van het Cuypersgenootschap, kreeg ik interessante feed back die ik hier graag opneem:

Jouw artikel had ik al enige tijd geleden in Vitruvius gelezen en juist de (verouderde) redengevende beschrijvingen in het rijksregister zijn voor mij een doorn in het oog. In ieder geval is al juridisch duidelijk dat aard- en nagelvaste elementen onder de bescherming vallen tenzij het expliciet in het register wordt opgemerkt. Overigens maak ik mij ook zorgen over de beschrijvingen van de nieuwe wederopbouwmonumenten 1958-1965 en oorlogsmonumenten. De beschrijvingen zijn weer een paar regels, maar helaas geen link naar de bijlagen die uitgebreider zijn.

Overigens kan ambtshalve de beschrijvingen worden aangepast en hoef je niet eerst een uitvoerige ambtelijke procedure voor op te tuigen. Zo is de kerk van Horssen onlangs als kerkgebouw beschermd terwijl het vroeger een bescherming vanwege had. Ook hier wordt het interessant. De RCE wil van hun “vanwege” monumenten af. Al hebben ze nog geen antwoord op de vanwege bescherming van een prachtig 17e-eeuws praalgraf in het kerkje van Veenhuizen bij Heerhugowaard. Het kerkje zelf is van begin jaren ’70. En dan maar niet te spreken over de historische orgels in nieuwe niet-monumentwaardige kerken.

Dit is goed nieuws, want de RCE – en de overige bestuurslagen met een erfgoedtaak – overheden hebben nu nog minder reden om te dralen met het opzetten van een digitale snelweg voor alle relevante informatie voor beheer, behoud en bestemming van monumenten. Tot die tijd kunnen we voor kerkelijk erfgoed redelijk goed terecht bij Reliwiki!4

Laten we vooral hopen dat het artikel voldoende bereik heeft om ervoor te zorgen dat we de mythes over wat er nu precies beschermd is, achter ons kunnen laten.

;-) B&M

Vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!


Verwijzingen

  1. Dit artikel kan geciteerd worden als Hubar, Bernadette van Hellenberg en Marij Coenen (red.). “De mantel der bescherming. De Laurentiuskerk van Joseph Cuypers en Jan Stuyt als toetssteen”. Vitruvius, onafhankelijk vakblad voor erfgoedprofessionals 14 (2021): 15-23.
  2. Hubar, Bernadette van Hellenberg. #KunstinBreda | Religieuze kunst, Waardestellingen van uitmonsteringen en clusters. Onder redactie van Marjanne Statema en Marij Coenen. Ohé en Laak/Breda: VanHH.org i.o. gemeente Breda, 2017. Zie verder op deze site: ’n Project in verrassend Breda.
  3. Zie Iconografische bron ontsloten deel 1 | Thompson en de nieuwe Bavo.
  4. Zie het bovenstaande artikel in Vitruvius, pp. 16; 18.
Sociale media en erfgoed

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. Centraal hierin staat onze Facebookpagina: https://bit.ly/Facebook-VanHH2all

Ga eens kijken en deel de berichten over erfgoed – rood, blauw en groen of welke kleuren ook – zodat ze een nog grotere actieradius bereiken!

Je kunt ons en andere onderzoekers ook helpen door deze pagina te delen via de knop delen onderaan de pagina (graag de hashtags #erfgoedwet #bescherming #rijksmonument gebruiken).

Verkorte link van dit item: http://bit.ly/2TXbZnz-VanHH2Org of VanHH.org/?p=17744

Deze pagina is 8/6/23 bijgewerkt.

Iconografische bron ontsloten deel 1 | Thompson en de nieuwe Bavo

Iconografische bron ontsloten deel 1 — In de Facebook groep Nederlands religieus erfgoed die ik volg, gaat haast geen dag voorbij of er is weer een bericht over een kerk die gesloten wordt. En terwijl ik daarover zat te peinzen, deed zich opeens een vraag voor. Zoals dat met dit soort processen gaat, komen dan spontaan en heel associatief wat gedachten bij elkaar: de kerksluitingen, het laatste artikel voor Vitruvius over wat er nu precies beschermd is in relatie tot enkele programmatische onderdelen van de Laurentiuskerk van Joseph Cuypers en Jan Stuyt, het boek over Jan Toorop van Gerard van Wezel (2016) waaruit opnieuw de enorme iconografische kennis van Toorop blijkt en de rol van iconografen in de kerkelijke kunst van de negentiende en twintigste eeuw. 

Dat leidde tot de volgende vraag die ik op de sociale media heb gezet:

Uit de reacties – en vooral het ontbreken ervan – blijk ik niet de enige te zijn die geen antwoorden heeft. Zijn er überhaupt nog hedendaagse iconografen die iets zouden kunnen betekenen voor een programma dat bij de herbestemming van een kerk het verhaal van gisteren en dat van vandaag met elkaar verbindt?

Zelf heb ik goede herinneringen aan de inbreng van de emeritus plebaan van de nieuwe Bavo/KoepelKathedraal, Hein Jan van Ogtrop, bij de eigentijdse toevoegingen tijdens de restauratie van het complex die in 2018 is afgerond. Je komt hem regelmatig tegen in ons boek over de Haarlemse kathedraal.

Wie overigens antwoorden op mijn vraag heeft, is van harte welkom om het te laten weten via vanhellenberghubar@gmail.com.

;-) B.

Vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!


Sociale media en erfgoed

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. Centraal hierin staat onze Facebookpagina: http://bit.ly/VanHHOrg2FB

Ga eens kijken en ‘like’ onze pagina, zodat de berichten over onderwerpen als de voorgaande een nog grotere actieradius bereiken!

Verkorte link van dit item: http://bit.ly/3fOD57M-VanHH2org

Centrale linkpagina Instagram

Centrale linkpagina Instagram — Hieronder tref je de link aan naar het verhaal met betrekking tot het meest recente bericht, dat we via de sociale media hebben verspreid.

Waarom alleen Instagram? Omdat je daar geen actieve link in de tekst bij de foto kunt plaatsen. Vandaar dat we als standaardregel toevoegen: ‘Actieve link in de bio’. Als je die aanklikt bereik je deze pagina. 

Ben je op zoek naar een overzicht van alle items uit 2022 op deze pagina, surf dan naar deze inhoudsopgave.
Als je zin hebt kun ook naar het archiefbestand van 2021 surfen.
Voor meer informatie over hoe we sociale media inzetten om erfgoed te promoten, ga je naar het einde van deze pagina.

Voordat we doorgaan naar de link van het meeste recente bericht, eerst een intermezzo over de vergankelijkheid van … nee, niet het leven (dat weten we allemaal wel), maar van links en URL’s.

Intermezzo | linkrot

In 2023 zijn we met een eerste vereenvoudiging van de website gestart, om te beginnen met het almaar groeiende aantal uitgaande links. Dat maakt een website rijk, maar ook kwetsbaar voor wat in vakkringen aangeduid wordt als linkrot (verrotte, dode links). Naar het schijnt is na circa 10 jaar ongeveer 50% van de links, waarnaar je in je onderzoek hebt verwezen, niet langer werkzaam. Een artikel hierover dat we iedereen kunnen aanraden is dat van Kees Teszelsky, voormalig conservator digitale collecties van de KB, op historici.nl, dat hij tevens heeft opgeslagen op Zenodo.* Waarom dat laatste zo belangrijk is, legt hij eveneens uit.

Op onze site die vanaf 2013 in de lucht is, valt het met de linkrot nog mee: het aantal dode links bedraagt in het voorjaar van 2023 2,23%. Toch moet je er niet aan denken dat een van de grote jongens – wat dacht je van sociale media – er een keer de plug uittrekt. We hebben hier namelijk heel wat ingebedde berichten staan van Twitter, Facebook, Instagram en noem maar op. Een uitgekristalliseerde oplossing ligt niet in het verschiet. Voorlopig hebben we dus besloten om met dat inbedden op te houden en je op een meer eenvoudige manier aan de gezochte link te helpen. 

2025

Onder de afbeelding staat het laatste bericht op Instagram!

164 jaar zou Joseph Cuypers vandaag zijn geworden (1861-1949). Architect, kunstnijveraar, grafisch vormgever en ondernemer! Wat hebben we een hoop over hem en zijn familie te vertellen! Benieuwd? Download dan het E-boek via VanHH.org/?p=19940.


2024

De start van Joseph Cuypersjaar 2024. Collage bvhh.nu 2024.

Joseph Cuypers wordt in ere gehouden! Zijn 75ste sterfdag wordt vandaag niet alleen herdacht met een mis in de nieuwe Bavo/KoepelKathedraal Haarlem, maar ook met een lezing van Sible de Blaauw over deze architect en de ideale kathedraal. Via deze link kun je de mis voor Joseph Cuypers terugkijken en kennis nemen van de lezing van Sible de Blaauw. Collage bvhh.nu 2024.

  • De start van Joseph Cuypersjaar 2024: Facebook, Twitter en LinkedIn
  • Bien étonnés. Jan Toorop en Joseph Cuypers, artikel in Vakblad Vitruvius (januari 2024): Facebook, Twitter, LinkedIn en Instagram.
De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem van Joseph Cuypers (1900-1904). Collage bvhh.nu met foto's van Sander van Daal ©2023.

De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem van Joseph Cuypers (1900-1904) bood een uitgelezen kans om enkele onbekende vaardigheden in het ontwerpen van deze architect over het voetlicht te brengen. Meer lezen? Surf naar VanHH.org/?p=19098! Collage bvhh.nu met foto’s van Sander van Daal ©2023.

2023

Het meest recente bericht staat bovenaan.
De link aan de linkerkant verwijst naar het bericht op Instagram, die aan de rechterkant op het bijbehorende item hier op de website (en een enkele keer elders).

  • Instagram | Archiefonderzoek Catharinakerk Eindhoven deel 2, artikel in vakblad Vitruvius (juli 2023).
  • Instagram | Joseph Cuypers is jarig! We blikken terug op zijn 80ste verjaardag aan de hand van de Familiekroniek uit de JCC.
  • Instagram | Goede vrijdag, de dag dat een eeuwenoud lijdensverhaal wordt herdacht. Hoe dit telkens weer weet te inspireren, laat niet alleen The Passion zien, maar ook een jonge dominicanes in de aanloop naar Vaticanum II: zuster Angelique Dolle (*1935) vervaardigde deze kruisweg voor de benedictinessen in Breda (1961). Zie #KunstinBreda.
  • Instagram | De Cuyperskamer bij de Eusebiuskerk te Arnhem, artikel in vakblad Vitruvius (maart-april 2023).
 

2022

Van 2021 tot en met 2022 hebben we voor de ‘link in de bio’ bij Instagram een van de berichten op de sociale media ingebed. Met name Twitter is hieronder goed vertegenwoordigd.  

Kerstverhaal in de Poolse kapel in Breda

Je vindt het item door deze link aan te klikken!

Van harte gefeliciteerd Joseph Cuypers!

Ga naar het bericht door de link in bovenstaande tweet aan te klikken!

Pierre J.J.M. Cuypers en Lambert Lourijsen in de Agathakerk van Zandvoort

Je kunt het artikel lezen door deze link aan te klikken!

Sint Jozefdag, 19 maart 2022

Je surft naar het verhaal door de link in bovenstaande tweet aan te klikken!

In de schijnwerper op Internationale vrouwendag 8 maart 2022: Elisabeth Alberdingk Thijm

Ga naar het bericht door de link in bovenstaande tweet aan te klikken!

Internationale vrouwendag 2022. Oproep Wikipedia om meer lemma’s over vrouwen

Je vindt het item door de link in bovenstaande tweet aan te klikken! Voor meer informatie ga je naar je naar dit bericht op onze site.

Diabestanden collages sociale media on line

Je vindt het overzicht door de link in bovenstaande tweet aan te klikken! 

Contra symfonisch in de poëzieweek 2022

Wil je het gedicht lezen, klik dan op de link in de tweet.

Tussen Chronos en Kairos | eindejaarsgedicht met eindejaarsbrief

Je vindt het item door de link in bovenstaande tweet aan te klikken!

Sociale media en erfgoed

Verkorte link van dit item: http://bit.ly/2KbldIm-VanHHpuntOrg

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. Deze centrale linkpagina helpt ons bij het gebruik van de volgende platforms:

Sinds 2020 hebben we met name voor de foto’s op Instagram de hashtags #erfgoedflora , #erfgoedfauna en #erfgoednatuur geïntroduceerd. Je zou kunnen stellen dat we op deze manier een meer eigentijdse invulling geven aan het jammer genoeg verouderde begrip #natuurhistorie. 

Centrale linkpagina | Klik op de afbeelding om te vergroten! Screenshot bvhh.nu 2021.

Graag nodigen we je van harte uit om de hashtag #erfgoedflora verder te verspreiden!

Alles wat met erfgoed te maken heeft komt aan de orde op onze sociale media met als anker Facebook: https://bit.ly/Facebook-VanHH2all

Ga eens kijken en deel de berichten over erfgoed – rood, blauw en groen of welke kleuren ook – zodat ze een nog grotere actieradius bereiken!

Ook erfgoed moet het hebben van delen: kennis en passie kunnen we wereldwijd via de sociale media doorgeven. Vandaar onze vraag om deze pagina te delen via de knop delen onderaan de pagina. Het zou helemaal fijn als je daarbij de hashtag #erfgoed of #erfgoednatuur gebruikt.

;-) B&M

Vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!


Bronverwijzing
  • Teszelszky, Kees. (2021). Blog – Permanent perkament: hoe bewaar ik links naar digitale bronnen en hoe kan ik die het beste citeren?. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.5105940
  • Verkorte link om naar dit item als bron te verwijzen: VanHH.org/?p=17302

Deze pagina is bijgewerkt op 3 februari 2024.

Verhalen en herbestemming

Doorverwijspagina

 

 

Verhalen en herbestemming

Verhalen en herbestemming van historische gebouwen, wat heeft dat nu met elkaar te maken? Dat vertel ik je in dit artikel voor MMNieuws.

Wil je het on line lezen met actieve links en er met de zoektoets doorheen gaan? Volg dan deze snelkoppeling.

Schrijf verhalen | De vergeten kant van herbestemming - MMNieuws

Hoe belangrijk verhalen zijn voor het duurzaam functioneren van een kerkgebouw – al dan niet in combinatie met een liturgische functie – kun je op deze site bij de volgende projecten vinden:

  • De nieuwe Bavo te Haarlem: medegebruik door de benadrukking van de museale kwaliteit van de inrichting, de orgelconcerten en het KathedraalMuseum.
  • De Clemenskerk te Merkelbeek: herbestemming voor kleinschalige publieke bijeenkomsten en optredens.
  • De Paterskerk: herbestemming als ceremoniehuis voor DELA en evenementen voor en door derden. Dit project dreigt een karakteristiek voorbeeld te worden van hoe verhalen in de marge worden gedrongen.

B.

Verhalen en herbestemming | Heb je vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!


Bronnen en verdere informatie

MMNieuws is een (deels gesloten) platform voor de creatieve en culturele industrie. Met ontwikkelingen, trends, cases, interviews, blogs, vacatures, recensies, whitepapers etc etc. Doe mee en registreer of abbonneer je via deze link.

In Nederland zijn verschillende partijen en specialisten bezig met het behoud van kerken en kerkelijk erfgoed. Enkele ervan – onder wie ikzelf – vind je hieronder met hun twitteraccount:

  • @AJCvanleeuwen | Wies van Leeuwen
  • @Bern4dette | Bernadette van Hellenberg Hubar
  • @Catharijne | Catharijneconvent
  • @Cuypersgenoten | Cuypersgenootschap
  • @EMFVerheggen | Evelyne Verheggen
  • @Heemschut | Heemschut
  • @Ifthenisnow | If then is now
  • @JvanHest1 | Joost van Hest
  • @Kerkverhalen | platform van ifthenisnow.eu en VanHH.org
  • @RCE_erfgoed | De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed:
  • @Reli_erfgoed | Platform RCE Religieus Erfgoed
  • @Reliwikicontrol | Reliwiki
  • @Sander_van_Daal ‏| Sander van Daal
  • @TaskForceKerken | Taske Force kerken

Mirror ‘De kerk als buit’ bij @ifthenisnow

Tweet mirror de kerk als buit ifthenisnow. Collage bvhh.nu 2016

De opzet van de mirrors van if then is now is ideaal om te laten zien hoe actueel ’t verleden is. Dat wordt ook duidelijk uit mijn eersteling die je kunt vinden onder deze link: http://bit.ly/2g4EuZd.

Behoorlijk confronterend, zeker als je bedenkt dat vorige week in de pers stond dat de inventaris van mijn oude parochiekerk in Tilburg – Margarita Maria Alacoque (1922) – momenteel verscheept wordt naar Polen.

Ondertussen heb ik een kleine hommage gebracht aan Wies van Leeuwen die in 1985 de sloop van de Dominicuskerk van Pierre J.H. Cuypers in Alkmaar documenteerde en het Cuypershuis in Roermond, waar spolia van dit monument tentoongesteld worden.

Ga het lezen, ga het zien!

B.

Vragen? Stuur een mailtje naar bernadette@vanhellenberghubar.org!

De kerk in het midden | erfgoedverhalenvertellers

De Laurentiuskerk te Alkmaar (1849-1861) van Pierre J.H. Cuypers (foto bvhh.nu 2016).
De Laurentiuskerk te Alkmaar (1849-1861) van Pierre J.H. Cuypers (foto bvhh.nu 2016).

12 MEI 2016 komen in de Laurentiuskerk te Alkmaar (1859-1861) van P.J.H. Cuypers erfgoedverhalenvertellers bij elkaar. We hebben een select gezelschap van een kleine dertig mensen, waardoor een mooie interactie kan plaatsvinden. Natuurlijk is er nog ruimte voor geïnteresseerden, dus als je erbij wilt zijn …

De Alkmaarse Cuyperskerk is overigens van 1 april tot 1 november elke vrijdag open van 10.30 tot 16.00 uur (Verdronkenoord 68, 1811 BG Alkmaar).


Menno Heling van het verhalenplatform voor cultuur, erfgoed en toerisme if then is now en Bernadette van Hellenberg Hubar nodigen je uit voor een bijeenkomst op donderdag 12 MEI 2016 in de Laurentiuskerk te Alkmaar, met als titel ‘De kerk in het midden’. Wat is de bedoeling?

Menno liep al enige tijd rond met het idee om voor if then is now iets meer met het thema kerken te gaan doen. Als er één groep monumenten gebaat is bij de bevordering van erfgoedtoerisme, dan wel deze. De komende jaren zullen steeds meer kerken moeten kiezen voor integrale herbestemming of aanvullende functies, waarvoor het belangrijk is om publiek te trekken. Profileren is dus het motto. Dit geldt niet alleen voor de lange termijn, maar ook tijdelijk. Een recent voorbeeld is het streven in het herbestemmingsprogramma van de provincie Noord-Holland naar ‘pop-up activiteiten’ in leegstaande gebouwen. Door middel van verhalen wil if then is now mensen warm maken, ideeën genereren en bezoekers werven. Bij die verhalen kan het zowel gaan om specialistische informatie (artikelen, biografische informatie, points of interest) als om oral history. En zo laat if then is now rond dit onderwerp een heuse community ontstaan.

Voor de volledigheid: if then is now biedt niet alleen een platform voor deze verhalen. Het gaat veel verder. Door de sociale media in te zetten heeft if then is now een groot bereik. Zo promoot deze organisatie tentoonstellingen van musea als Hermitage in Amsterdam en CODA in Apeldoorn, maar ook nieuws van de buitenplaatsen in Gelders Arcadië voor Regionaal Bureau voor Toerisme Arnhem/Nijmegen.

Bernadette is vanaf de oprichting van het Cuypersgenootschap in 1984 bezig met religieus erfgoed. De afgelopen jaren heeft ze onder meer gewerkt aan het boek: De genade van de steiger, monumentale kerkelijke schilderkunst uit het interbellum en, naar aanleiding van de restauratie van de nieuwe Bavo, Ad orientem | Gericht op het oosten.* Al enige tijd schrijft ze blogs voor het platform if then is now, de ene keer laagdrempelig, de volgende keer wat meer diepgaand. Ze zou graag wat meer specialisten in haar netwerk hierbij willen betrekken, vooral omdat er veel kennis aanwezig is die vaak niet verder komt dan een beperkte groep. Dat komt met name, doordat veel deskundigen te weinig vertrouwd zijn met de mogelijkheden van internet. Daar is veel winst te behalen: voor schrijvers om hun kennis over te dragen en te delen, voor het publiek om geïnformeerd te worden. Doordat lezers op de blogs kunnen reageren en ze op hun beurt weer delen, raakt de informatie steeds verder verspreid.

Menno en Bernadette hebben de koppen bij elkaar gestoken en deze middag georganiseerd om te kijken of het mogelijk is de krachten te bundelen. Vandaar deze uitnodiging die primair gericht is aan het eigen netwerk om de belangstelling te peilen en afspraken te maken. Toegang is gratis.

Programma (start om 13.00 uur):

  • 12:30 | Inloop met koffie en thee
  • 13.00-13:15 | Welkomstwoord door wethouder Anjo van de Ven, belast met onder meer cultuur en erfgoed, ons welkom in de kerk. Zij heeft een sterke visie op de toekomst van kerkelijk erfgoed die onder meer gepubliceerd is op het platform Toekomst religieus erfgoed.
  • 13.15-13:50 | Menno Heling: inleiding over if then is now (opzet, samenwerking door community-building, slagkracht, samenwerking e.d.)
  • 13.50-14:00 | Vragen
  • 14:00-14:40 | Bernadette van Hellenberg Hubar: sociale media voor kennisverspreiding
  • 14:40-15:00 | Vragen en pauze
  • 15:00-15:30 | Menno Heling: hoe plaats je een blog op if then is now?  Wat voor soorten blogs kent het platform? Een korte presentatie.
  • 15:30-16:00 | Vragen en slotgesprek.
  • 16:00 Rondleiding en borrel

Bij de rondleiding zal op drie locaties uitleg worden gegeven:

  • David Mulder zal in het noordertransept vertellen over de recent herontdekte schilderingen van Alexander Kläzener die bij de verplaatsing van het orgel tevoorschijn kwamen.
  • Cuypers’ biograaf Wies van Leeuwen zal in het schip uitleg geven over de Laurentiuskerk als een vroeg werk van Pierre J.H. Cuypers.
  • Bernadette van Hellenberg Hubar zal in het zuidertransept een paar aspecten van de bouwiconografie bespreken en enkele voorstellingen op het heilig Bloedaltaar van J.H. Tonnaer.

Je kunt je opgeven door een mail te sturen naar menno@ifthenisnow.nl.

Ben je verhinderd? En wil je toch graag mee doen om verhalen van kerken onder een groter publiek te verspreiden? Geen nood, maar geef het wel even door, dan ontvang je een schriftelijke instructie, en uiteraard een uitnodiging voor een volgende bijeenkomst.

De schildering van Alexander Kläzener (1886) op de triomfboog in de Laurentiuskerk te Alkmaar van Pierre J.H. Cuypers (1859-1861). Herkomst: Gert van Kleef, 'De schilder Alexander Kläzener', p. 5.
De schildering van Alexander Kläzener (1886) op de triomfboog in de Laurentiuskerk te Alkmaar van Pierre J.H. Cuypers (1859-1861). Heel bijzonder is het houten tongewelf, waarmee Cuypers op de genius loci inspeelde. Herkomst: Gert van Kleef, ‘De schilder Alexander Kläzener’, p. 5.


Nadere informatie:

Adresgegevens Laurentiuskerk :
Verdronkenoord 68,
1811 BG Alkmaar.

Achtergrondinformatie:

Foto’s in de kop:

  • De Laurentiuskerk te Alkmaar (foto BvHH, 2016).
  • Pierre J.H. Cuypers, De Laurentiuskerk te Alkmaar met de geplande westtoren (ontleend aan Gert van Kleef, De schilder Alexander Kläzener, p. 2).
  • De Catharinakerk te Den Bosch van Jan Stuyt, met schilderingen van Jan Oosterman, is sinds de zomer van 2015 gesloten. Wat kan het verhaal bijdragen aan de herbestemmingsplannen? (Foto RCE Beeldbank-Sjaan van der Jagt/Pixelpolder).
  • De kapel van Joannes de Deo bij het Westeindeziekenhuis in Den Haag, ontworpen door F. Nieuwerkerk (1935), met schilderingen en glas in lood van Augustijn Hermans. Deze wordt tegenwoordig onder meer gebruikt voor amateur podiumkunsten (BvHH 2011).