Het eerste erfgoedspel in Nederland was De Cuyperscode die in 2007 is gelanceerd.

De Cuyperscode deel 2 in Amsterdam, Brabant en Gelderland vormde een zo mogelijk nog spannender vervolg op deel 1 dat zich in Roermond afspeelde. Collage bvhh.nu 2010.

Dat dit als erfgoedspel een pioniersrol heeft vervuld, staat vast. De Alternate Reality Game (ARG) die mijn vroegere bedrijf Res nova samen met Lostagain.nl ontwikkelde rond de figuur van Cuypers – in het kader van Cuypersjaar 2007 – is destijds verbazingwekkend goed ontvangen: zowel de bezoekersaantallen op het forum als de reacties van de scholen in Roermond spraken boekdelen. Het spel is spijtig genoeg verouderd – dat geldt met name voor de interface die destijds met behulp van Flash is gemaakt – dus het wordt binnenkort off line gehaald.

In 2009 is deel 2 van de Cuyperscode gelanceerd dat gespeeld kon worden met de antwoorden op de achtergrond via een tutorial. Maar dat was niet het enige nieuwe element, want deze versie was ook nog eens voorzien van een scoresysteem. De punten die de speler verdiende, kon hij inzetten om tips te kopen en om naar de tutorial te gaan die hem naar de oplossing leidden. Het werd dus nog spannender! Maar ook aantrekkelijker: nu kon immers iedereen het spel op eigen kracht uitspelen.

Ook dit spel wordt echter off line line gehaald: niet vanwege de interface, want Lost again had hiervoor een speciale game engine ontwikkeld. Het probleem is dat voor de levensechtheid van het spel destijds gebruik is gemaakt van het sociale medium Hyves. Dit is echter al jaren ter ziele. Mochten er in de toekomst middelen zijn om dit onderdeel te vervangen, dan kan het spel opnieuw gelanceerd worden. Dat zou zeer de moeite waard zijn, want er ligt een spannende roman in spelvorm die laat zien hoe aantrekkelijk raadsels uit het verleden zijn om erfgoed voor het voetlicht te plaatsen.

Trial and error in Thorn

In 2014 is de bètaversie van een erfgoedspel gelanceerd, dat zich afspeelde in Thorn (gemeente Maasgouw) en uitgewerkt was door Lostagain.nl. Hierin stond een mysterie centraal dat de jeugdige speler terugbracht naar de begindagen van het Koninkrijk der Nederlanden en de roerige periode daarvoor toen de Fransen ook dit deel van de gebieden langs de Maas bezet hadden. Dankzij een subsidie van de provincie Limburg en de gemeente Maasgouw kregen Museum Land van Thorn en lostagain.nl de kans om een nieuwe stap in de ontwikkeling van serious games op het gebied van cultuur zetten. Namens Vanhellenberghubar.org heb ik bij de zakelijke voorbereidingen en de ontwikkeling van de synopsis geholpen.

Helaas bleek het niet mogelijk om de bètaversie verder te ontwikkelen tot een definitief spel. Lopende het project werd het museum door de gemeente gedeprofessionaliseerd, waardoor de expertise verdween om feedback te vergaren en te beoordelen. Dit cruciale deel van het project werd nog eens bemoeilijkt doordat het basisonderwijs niet in staat bleek testers te leveren en voor te bereiden op de experimentele fase van het spel. Er zit nog altijd een grote kloof tussen spelontwikkelaars en doelgroepen in de onderwijssector.

Zo lang dat het geval is, zullen kleinschalige initiatieven die specifiek op de locale geschiedenis zijn geconcentreerd, het moeilijk hebben. Het is twijfelachtig of de fase van trial and error in Thorn in de toekomst hervat kan worden, maar we blijven er op hopen. Het historische materiaal ligt er en veroudert gelukkig niet.

Wordt vervolgd?

Begin februari 2019 kan geconstateerd worden dat het erfgoedspel langzaam zijn plek lijkt te hebben veroverd. Wie de zoektermen erfgoedspel en erfgoedgame in de zoekmachine invoert, komt interessante voorbeelden tegen. Er is echter een hele grote maar … tussen de hits zitten nagenoeg geen recente erfgoedgames. Erger nog, op de site van uRule die speciaal ontwikkeld is als ‘werkplaats voor games en erfgoed’ dateert het laatste bericht van 2015 en dat geldt ook voor haar Twitterfeed!

Het geeft te denken!

:-( B.

Verkorte link van dit item: bit.ly/2UFjlHO-VanHH2Org

Unieke zoekterm: 2UFjlHO