Hoe beschermd is een interieur | Vakblad Vitruvius — Eigenlijk dekt de titel van dit bericht de lading niet helemaal, maar het omschrijft wel het centrale thema van dit bericht over het artikel in Vitruvius dat je hieronder kunt lezen en downloaden. De volledige titel luidt: ‘De mantel der bescherming. De Laurentiuskerk van Joseph Cuypers en Jan Stuyt als toetssteen’.1 

Het verhaal bestaat uit twee delen:

• Het eerste stuk gaat over een paar hardnekkige broodjes aap (of zo je wil: broodje aapverhalen):
  • Dat de bescherming van een rijksmonument wordt beperkt tot wat in de redengevende omschrijving staat.
  • Dat dat met name consequenties zou hebben voor het interieur dat immers vaak niet of onvolledig beschreven wordt.
  • En dat redengevende beschrijvingen niet aangepast kunnen worden. We bespreken de oplossing van een parallel register – in de trant van Reliwiki – waardoor actuele onderzoeksgegevens betrokken kunnen worden bij de besluitvorming rond restauratie, herbestemming et cetera. 
• In het tweede stuk wordt het verhaal over regels en wetten aangekleed met enkele bevindingen uit het onderzoek naar de Laurentiuskerk van Joseph Cuypers en Jan Stuyt in ‘t Ginneken (1902) in het kader van #KunstinBreda.2 Het sluit aan bij ons pleidooi om ook de iconografie van het gebouw en zijn inrichting een plaats te geven bij de herbestemming van kerkgebouwen.3

Hebben we je nieuwsgierig gemaakt? Lees dan verder hierna. Je kunt het scherm vergroten door op het rechter icoontje te klikken, direct naast de downloadknop, in het raamwerk hieronder. 

…

Feedback

Van Leo Dubbelaar, secretaris van het Cuypersgenootschap, kreeg ik interessante feed back die ik hier graag opneem:

Jouw artikel had ik al enige tijd geleden in Vitruvius gelezen en juist de (verouderde) redengevende beschrijvingen in het rijksregister zijn voor mij een doorn in het oog. In ieder geval is al juridisch duidelijk dat aard- en nagelvaste elementen onder de bescherming vallen tenzij het expliciet in het register wordt opgemerkt. Overigens maak ik mij ook zorgen over de beschrijvingen van de nieuwe wederopbouwmonumenten 1958-1965 en oorlogsmonumenten. De beschrijvingen zijn weer een paar regels, maar helaas geen link naar de bijlagen die uitgebreider zijn.

Overigens kan ambtshalve de beschrijvingen worden aangepast en hoef je niet eerst een uitvoerige ambtelijke procedure voor op te tuigen. Zo is de kerk van Horssen onlangs als kerkgebouw beschermd terwijl het vroeger een bescherming vanwege had. Ook hier wordt het interessant. De RCE wil van hun “vanwege” monumenten af. Al hebben ze nog geen antwoord op de vanwege bescherming van een prachtig 17e-eeuws praalgraf in het kerkje van Veenhuizen bij Heerhugowaard. Het kerkje zelf is van begin jaren ’70. En dan maar niet te spreken over de historische orgels in nieuwe niet-monumentwaardige kerken.

Dit is goed nieuws, want de RCE – en de overige bestuurslagen met een erfgoedtaak – overheden hebben nu nog minder reden om te dralen met het opzetten van een digitale snelweg voor alle relevante informatie voor beheer, behoud en bestemming van monumenten. Tot die tijd kunnen we voor kerkelijk erfgoed redelijk goed terecht bij Reliwiki!4

Laten we vooral hopen dat het artikel voldoende bereik heeft om ervoor te zorgen dat we de mythes over wat er nu precies beschermd is, achter ons kunnen laten.

;-) B&M

Verwijzingen

1. Dit artikel kan geciteerd worden als Hubar, Bernadette van Hellenberg en Marij Coenen (red.). “De mantel der bescherming. De Laurentiuskerk van Joseph Cuypers en Jan Stuyt als toetssteen”. Vitruvius, onafhankelijk vakblad voor erfgoedprofessionals 14 (2021): 15-23.
2. Hubar, Bernadette van Hellenberg. #KunstinBreda | Religieuze kunst, Waardestellingen van uitmonsteringen en clusters. Onder redactie van Marjanne Statema en Marij Coenen. Ohé en Laak/Breda: VanHH.org i.o. gemeente Breda, 2017. Zie verder op deze site: ‘n Project in verrassend Breda.
3. Zie Iconografische bron ontsloten deel 1 | Thompson en de nieuwe Bavo.
4. Zie het bovenstaande artikel in Vitruvius, pp. 16; 18.

Sociale media en erfgoed

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. Centraal hierin staat onze Facebookpagina: https://bit.ly/Facebook-VanHH2all

Ga eens kijken en deel de berichten over erfgoed – rood, blauw en groen of welke kleuren ook – zodat ze een nog grotere actieradius bereiken!

Je kunt ons en andere onderzoekers ook helpen door deze pagina te delen via de knop delen onderaan de pagina (graag de hashtags #erfgoedwet #bescherming #rijksmonument gebruiken).

Verkorte link van dit item: http://bit.ly/2TXbZnz-VanHH2Org of VanHH.org/?p=17744

Deze pagina is 8/6/23 bijgewerkt.