Leestijd circa 5 minuten

Klim naar het licht — Als je het gedicht hieronder leest, zou je denken dat het gemaakt is bij gelegenheid van de ‘Klim van het licht’. Maar dat is niet zo. Bernadette schreef het als eindejaarsgedicht bij de jaarwisseling van 2015 naar 2016, toen we net het laatste hoofdstuk van het boek over de nieuwe Bavo bij de leescommissie hadden ingeleverd. Dat gaat … je raadt het al, over de koepel van Joseph Cuypers. Wat jammer dat toen de naam KoepelKathedraal nog niet bestond, want die is gelet op de iconografie van dit gebouw heel toepasselijk: vanuit het oogpunt van architectuur, van het decoratieprogramma binnen en buiten, de polychrome uitmonstering, de liturgische choreografie en noem maar op.

Zouden al die ruim 70.000 klimmers naar het licht de vue op de koepel ook zo ervaren hebben, zoals hieronder wordt verteld? Al die keren dat Bernadette tijdens de restauratie op de steigers van de kathedraal rondliep – toen de woorden nog moesten komen – werd ze steeds weer naar dit ene punt getrokken. Steeds weer die draaiende spiralen …  

…

Naar de zon in het zenith gericht
draaien de spiralen
een dubbele helix gelijk
mysterie van hoe het begon
en tot de geboorte leidde
van stammen, rassen en volkeren
dna van duizenden gelovigen
die al eeuwenlang
de jacobsladder beklimmen
naar het licht …
vuur dat langs de vier
armen van het kruis
in de windrichtingen spreidt
het spectrum openbreekt
en de ontelbare kleuren
bundelt tot energie
onvoorwaardelijk voor iedereen

________________________

Klim naar het licht met gedicht op maandag — Met gedicht op maandag zitten we in Haarlem, waar het afgelopen half jaar tienduizenden mensen van de ene verbazing in de andere vielen toen ze de spilloze wenteltrap betraden, vervolgens op de balustrade van de koepel belandden en de hele kerk van bovenaf konden bekijken; de moedigen onder hen hielden zich goed vast en keken nog wat verder omhoog naar de stadsmuur van het hemels Jeruzalem en het koepelgewelf. Daarna over de gewelven van het schip naar de westtorens, waar de echte klim begon, om te eindigen op het hoogste punt met het onvergetelijke uitzicht op de koepel van Joseph Cuypers.

Het mooie is, dit kan nog even: deze week tot en met 27 oktober! Surf naar deze site voor meer informatie.

En als je daar dan staat, en je je verwondert over het oosterse karakter van het patroon op de koepel – een vorm van oriëntalisme die je ook elders in het gebouw tegenkomt (Sacramentskapel, orgeltribune et cetera) – denk dan even aan de architect, Joseph Cuypers en zijn opdrachtgever, bisschop A.J. Callier. Hun liefde voor ‘Spaansch-Arabische motieven’ (jargon van Joseph Cuypers) heeft niet alleen te maken met de erkenning van de inheemse architectuur van het heilige Land als inspiratiebron van christelijke cultuur, maar is sterk beïnvloed door de figuur van Thomas van Aquino. En deze middeleeuwse denker dankte zijn kennis van Aristoteles aan de Arabische scholen: aan stukken die hij ter beschikking kreeg via Spanje en zijn islamitische tradities van Arabische signatuur. Daarmee construeerde hij zijn eigen filosofie, zoals Joseph zijn eigen koepel bouwde. De nieuwe Bavo slaat een brug tussen de christelijke en islamitische cultuur door te laten zien wat de een vol respect van de ander heeft overgenomen en in iets eigens heeft getransformeerd. De hele wereld met zijn weelde aan visies en opvattingen was hun deel, in de stellige overtuiging dat het katholieke geloof dit een aparte plek zou geven in zijn eigen bestel; of het nu om religie, filosofie, kunst of architectuur ging. De boodschap die rond 1900 werd afgegeven, blijkt anno 2019 verrassend actueel te zijn.

Alle Menschen werden Brüder!

;-) B&M

---

Et cetera

• Ons boek over de nieuwe Bavo is uitverkocht, maar op een plaats hebben ze dat nog in voorraad, bij de KoepelKathedraal waar je het na de klim naar het licht kunt kopen!
• Voor de volledige tekst van Ode an die Freude van Friedrich von Schiller met de profetische uitroep ‘Alle Menschen werden Brüder!’, zie dit lemma op Wikipedia. Op Spotify en Youtube kun je allerlei uitvoeringen vinden van het slotkoor van de negende symfonie van Beethoven die de Ode an die Freude met drie beginregels heeft uitgebreid en op muziek heeft gezet.
• Verkorte link van dit item: http://bit.ly/2P4Pysk-Gom

Zowel aan Joseph Cuypers als aan #Gom | Gedicht op maandag wordt aandacht besteed op onze Facebookpagina: http://bit.ly/VanHHOrg2FB
Ga eens kijken en ‘like’ de pagina, zodat berichten als deze een nog grotere actieradius bereiken en wie weet, ook anderen inspireren tot dichterlijke reflecties op erfgoed!

Dat kun je ook doen door dit item te delen via de knop delen onderaan de pagina. Het zou helemaal fijn zijn als je daarbij de hashtag #gom gebruikt.

Meer weten over architect Joseph Cuypers? Surf dan naar de Joseph Cuypers Collectie of de items over de KoepelKathedraal/nieuwe Bavo.