Bien étonnés — Dit artikel lag al een hele tijd in de broedkamer. Als je de eerste pagina leest, zie je dat het zaadje is uitgestrooid, of liever de eerste steen is gelegd in 2015, hoog op de steigers rond de nieuwe Bavo/KoepelKathedraal in Haarlem. 

Soms heb je gesprekken met vakgenoten die blijven nazinderen in je geheugen om af en toe weer eens tevoorschijn te komen. In dit geval met Gerard van Wezel (1951-2018), met wie ik intensief heb samengewerkt bij De genade van de steiger, hij als projectleider, ik als auteur/onderzoeker.1 Als Tooropkenner heeft Gerard me destijds aangemoedigd om het katholieke deel van het oeuvre van Toorop extra aandacht te geven, omdat dat in de vakliteratuur voor het gros als ‘roomse rommel’ werd genegeerd. De prachtige Tooroptentoonstelling die Gerard in 2016 organiseerde en vormgaf in het toenmalige Haagse Gemeentemuseum, bood voor het eerst een breed podium voor dat deel van Toorops werk. De basis van deze opzet was gelegd met de monografie De zang der tijden, waarin een beeld wordt gegeven van het gehele oeuvre van Toorop, tot en met de katholiek geïnspireerde stukken toe.2 Het was de gelukkige combinatie van de monografie over Toorop en het E-boek in wording over de Joseph Cuypers Collectie bij het Gemeentearchief van Roermond, waardoor zich de gelegenheid aandiende om het gedeelde – overwegend roomse – netwerk van de twee kunstenaars in kaart te brengen en na te gaan of er werkelijk contact was tussen de twee heren.3 Het artikel bevestigt dat er sprake was van Bien étonnés, maar in welke zin? Je kunt het verhaal hieronder lezen en downloaden.

…

Mocht je meer personen kennen uit het gemeenschappelijke netwerk van Jan Toorop en Joseph Cuypers, geef het ons door. Een van de kunstenaars die we vergeten zijn is Richard Nicolaas Roland Holst, oud-klasgenoot van Toorop aan de Rijksacademie van Amsterdam, waar Joseph Cuypers hem – waarschijnlijk via zijn vriend Antoon Derkinderen – heeft leren kennen. 

;-) B&M

Verwijzingen

1. Hubar, Bernadette van Hellenberg, Angélique Friedrichs, en G. W. C. van Wezel. De genade van de steiger. Monumentale kerkelijke schilderkunst in het interbellum. Amersfoort-Zutphen: Rijksdienst Cultureel Erfgoed, Walburg Pers, 2013.
2. Wezel, G.W.C. van. Jan Toorop: zang der tijden. [Den Haag] : Zwolle: Gemeentemuseum Den Haag ; WBOOKS, 2016.
3. Bernadette van Hellenberg Hubar en Marij Coenen. De Joseph Cuypers Collectie te Roermond. Hoe een collectie toegankelijk werd. Roermond: Gemeentearchief Roermond, 2025. ISBN 978-90-9039547-0 (240 pagina’s full color). Downloadlink.
4. Naar deze webpagina kan verwezen worden als: Hubar, Bernadette van Hellenberg en Marij Coenen. “Bien étonnés. Jan Toorop en Joseph Cuypers”. Vitruvius, onafhankelijk vakblad voor erfgoedprofessionals 17 (2024): 15-25. VanHH.org/?p=19578

Sociale media en erfgoed

VanHellenbergHubar.Org zet sociale media in zowel om nieuws over kunst, cultuur & erfgoed te delen als om vragen te stellen en zo kennis te vergaren. 
Daarvoor maken we gebruik van de media die hieronder bij delen staan vermeld.

Help mee om de erfgoedverhalen verder te verspreiden door ze via een of meer van die knoppen te delen. 
Het zou helemaal fijn zijn als je daarbij een hashtag gebruikt, zoals #JCCboek of #JanTooropJosephCuypers.

Verkorte link van dit item: VanHH.org/?p=19578