Beeldgedichten | Gedichten op locatie gaat over hoe het allemaal begon en wie me eigenlijk inspireerde(n). ‘n Enkele keer geef ik toe aan een kleine gedachtensprong, zoals met het bericht hieronder over de Poëzieweek 2020. Dat lijkt lang geleden, maar het thema blijft zo actueel dat ik er graag mee mag starten.

In de jaarlijkse poeziëweek is het altijd aardig om een tandje bij te zetten. Maar eerlijk gezegd … ik kom niet helemaal uit het thema van 2020: ‘De toekomst is nu’. Dat vandaag voorwaardenscheppend kan zijn voor de volgende dag en dat er beslist dagen zijn waarop je iets doet of nalaat dat directe gevolgen heeft voor de toekomst, dat begrijp ik. Maar dekt het motto de lading van deze uitleg: ‘niet alleen met de reuzensprongen van een revolutie, maar ook met de schuchtere pasjes van een peuter die voor het eerst rechtop staat, een kind dat voor het eerst alleen naar school fietst. De eerste kuis. De eerste job. Poëzie is er voor elke stap die je zet in een steeds grotere wereld. De dichter begeleidt je met zijn woorden bij elke nieuwe droom’.4 Wat me hieraan treft, is dat dit nu net het type poëzie is van negentiende-eeuwse dichters als Hendrik Tollens die juist hierom onder vuur kwam te liggen van de Tachtigers. Een van mijn idolen, J.A. Alberdingk Thijm, heeft ook enkele van dat type gedichtenbundels het licht laten zien. Net als zijn collega’s onderscheiden deze door een titel waarin bloemen voorkwamen, zoals in zijn geval: Viooltjes en grover gebloemte in ouderlijken gaard gekweekt (Amsterdam 1844).  

Dekt de toelichting eigenlijk de lading wel? Want als de dichter je begeleidt door het leven, gaat het wat mij betreft niet zozeer om de toekomst, als wel om het leven in het nú! Al die mooie momenten waar je vaak langs scheert om je naar het volgende punt te haasten, krijgen hun eigen waarde door de poetische momentopname. Als dat zo is, kan ik je het nodige bieden in deze poëzieweek. Juist de gedichten op locatie zijn onveranderlijk instantanés* die de impressie van dat ogenblik vastleggen met al haar associaties. Een van de bundels dankt er zelfs haar titel aan ‘Een moment in zijn eeuwigheid’.6 Blader er maar eens doorheen!

Gedichten op locatie krabbel je onmiddellijk in een schrift. In dit geval betreft het de cyclus Georgië (foto bvhh.nu 2011).

Dichtwerk4all — In 2008 ging ik voor de eerste keer op excursie met de organisatie Kunst der Vormen van Marjan van den Bos.1 Dat was het begin van een nieuw avontuur met gedichten op locatie, beeldgedichten wel te verstaan. Voor die tijd had ik in het kader van de Cuyperscode al het een en ander gedaan – zoals Ubi sunt … – en natuurlijk het jaarlijkse eindejaarsgedicht vanaf 2000. De interesse zelf ontstond tijdens de lessen Nederlands op de middelbare school. Wat ben ik blij dat ik zo’n goede leraar Nederlands hebt gehad, Piet Eligh.2 Hij liet me kennis maken met Henriëtte Roland Holst, een liefde voor het leven. En daarna volgden vele anderen. Toch meende ik lang dat het voor mij te hoog gegrepen was, gedichten schrijven. Aan een bundel moest ik al helemaal niet denken, ook al had ik die ambitie en koesterde ik die wens. Ik ben Marjan nog altijd dankbaar dat ze me destijds uitgenodigd heeft en ook achteraf kan ik alleen maar zeggen dat het een bijzondere ervaring was. Wat Kunst der Vormen heeft gebracht, is hieronder te zien, maar vooraf geef ik een indruk van het meest recente werk.

Faits divers

• Ik heb een soort grabbelton aan gedichten die je kunt vinden onder het tabblad Rijmloos voor het grijpen en #Gom | Gedicht op maandag in Faits divers (vanaf 2007).3 Daarnaast vind je hier:
• Maskerade | Gedichten bij een installatie van Betteke Derix (2021): http://bit.ly/34QftL6-VanHH2org
• Cyclus #Gom | Gedicht op maandag: dit betreft een paternoster van nieuwe en oude gedichten die ik ‘s maandags op de sociale media zette tussen 2017 en 2020 (tot corona uitbarstte). De lijst hier is overigens niet compleet, omdat onder dit thema ook allerlei gedichten uit verschillende bundels en cycli zijn geplaatst: bit.ly/2ySQKG7-Gom
• Cyclus Rome (2015): http://bit.ly/Cyclus-Rome
• Cyclus Marrakesh (2014): http://bit.ly/VHH2Marrakesh

Blogger

• Bern4dette op Blogger (2011-2013) met diverse losse gedichten die zomaar opdwarrelden: http://bit.ly/Bern4dette-Blogger
• Curaçao: cyclus op Blogger naar aanleiding van de excursie in 2012.
• Georgië: cyclus op Blogger naar aanleiding van de excursie in 2011.

Bundels

• Kunst der Vormen:
  • Assez de place pour être heureux, Picardie 2008 (2,6 MB | 40,5 MB)
  • Een moment in zijn eeuwigheid, Bever 2008 (3,2 MB | 50,8 MB)
  • Poèmes de Picardie, 2009 (7,2 MB , 112,5 MB)
  • En route (2010) (de gedichten zijn klaar, maar de toelichting is in statu nascendi gebleven): http://bit.ly/EnRoute2VHHorg
  • In ‘t Zuie (2010) (ook hiervan draagt de toelichting het karakter van een Unvollendete): http://bit.ly/IntZuie-VHHorg

E kas blou | Het blauwe huis. Beeldgedichten op Curaçao 2011.

• Vrije cycli
  • Oermoeder (2009)
  • China (2009; 2010) | http://bit.ly/China-Issuu
  • E kas blou / Het blauwe huis: Curaçao 2011.
• Met Annelei Engelberts:
  • Sur place, Roermond in dertien beeldgedichten (2011), met Annelei Engelberts: http://bit.ly/Surplace-2011
  • Wikken en wegen, rechtspraak in Roermond in 14 beeldgedichten, Roermond 2014. 

Annelei Engelberts en Bernadette van Hellenberg Hubar, ‘Wikken & wegen, rechtspraak in Roermond in 14 beeldgedichten’, Roermond 2014.

Cuyperscode (2007-2009)

Historische korte verhalen (fanfictions) en gedichten

• Het labyrint
• Se non e vero
• Antonius die Antonius ontmoet
• Ubi sunt …

Miscellania

• De collectie eindejaarsgedichten vanaf 2000 die ik nog een keer moet bundelen onder een tabblad.
• De collectie gelegenheidsgedichten, waaruit ik een keuze wil maken
• De collectie met pogingen tot haiku’s (2011), waarvoor hetzelfde geldt.

En dan liggen er nog een stel op de plank.

Het meeste van wat hierboven staat vermeld, kun je rechtstreeks downloaden via http://bit.ly/Gedichten4all.

;-) B.

Verwijzingen

1. Voor Marjan van den Bosch zie haar profiel op LinkedIn*.
2. Lange tijd kon ik over Piet Eligh (1927-1998) niets vinden, maar toen ik het onlangs weer eens probeerde kwam ik onder meer een paar blogs tegen van Gerard Sanberg die een paar klassen hoger zat dan ik. Opeens kan ik me hem weer herinneren, zo’n oudere jaars waar je – toen – respect voor had en die met een zeker gezag zijn mening gaf. Het beeld wat hij geeft van Eligh als een bevlogen docent komt heel nauw overeen met het mijne, dus mocht je daar mee van willen weten, surf dan naar Mariken van Nieumeghen via Evernote; en Piet Eligh via Evernote.
   Nota bene: van Piet Eligh zijn twee gedichtenbundels verschenen, Lopend door de herfst (1981) en Gotische Suite (1985). Toen hij 63/64 jaar was (1991) promoveerde hij te Amsterdam op een proefschrift over Mariken van Nieumeghen. Surf voor meer informatie via deze link naar Evernote. 
3. Daarnaast vind je enkele persoonlijke gedichten in Onze microcosmos.
4. Persbericht in het kader van de Poëzieweek 2020 via Evernote.
5. Voor het begrip ‘instantané’ zie de uitleg op Ensie.nl via Evernote. Voor het hiermee nauw verwante begrip instantanéité (ogenblikkelijkheid) van Monet zie mijn item over het werk van Clemens Merkelbach van Enkhuizen.
6. ‘Een moment in zijn eeuwigheid’ is te vinden via http://bit.ly/2nOPwG6-Moment (licht) of via http://bit.ly/2Gl9LF9-Gedichten (zwaar).
7. Dit item kan geciteerd worden als: Hubar, Bernadette van Hellenberg. “Beeldgedichten | Gedichten op locatie | Hoe het allemaal begon …” VanHellenbergHubar.org (blog), 2014-2017. http://bit.ly/Dichtwerk4all.

Verkorte links van dit item: http://bit.ly/Dichtwerk4all | http://bit.ly/Beeldgedichten-VHHorg