Op de kunstkritiek hieronder op de site van Glassismore.com kom ik misschien nog ‘ns terug. Wat ik niet begrijp is hoe iemand zo lovend kan beginnen en eindigen, terwijl de rest van het verhaal helemaal niet positief is. En bij dat tussenliggende stuk heb ik nogal eens mijn wenkbrauwen opgetrokken.

Het is het oude verhaal: slecht lezen leidt tot zwak commentaar. En een gebrek aan reflectie op de eigen standpunten vergroot dat nog eens extra uit. Met name deze opmerking van de recensent is veel-, of zo je wil, nietszeggend: ‘Mij lijkt het niet zinvol kleur, spetters ontstaan uit een handeling of geaquarelleerde vlekken alleen door oppervlakkige vormovereenkomsten met het werk van Pollock en dat van Appel en Kandinsky te associëren en daarmee van een kwaliteitsstempel te voorzien’. Hoezo ‘oppervlakkige vormovereenkomsten’! Als ze beter had gelezen had ze mogelijk opgemerkt dat het niet om vormovereenkomsten zonder meer gaat, maar om de uitdrukking van de overtuiging dat handschrift en factuur werken als intermediair van intuïtie en spontaniteit. En dit fenomeen is van een dusdanig belang dat het een plaats krijgt in mijn pleidooi voor de herijking en verlenging van het begrip expressionisme. 

En wat moet je met zoiets: ‘in tegenstelling tot kunsthistorici moeten docenten en kunstcritici wel een mening hebben over hedendaagse, internationale kunst en vormgeving’. Alsof er een schot in mijn hersens zit tussen de kunsthistoricus en de persoon die om kunst geeft. Het is een volstrekt achterhaald idee dat de kunsthistoricus geen mening heeft – zowel op het fysieke niveau van de hersenen als filosofisch is dat onmogelijk – en dat geldt al helemaal in de erfgoedsector. Ik heb immers een waardestelling geschreven en dat betekent dat je aan de hand van vaststaande criteria, op grond van een geobjectiveerde oordeel, je mening formuleert. Hierbinnen zijn ook meer subjectief geachte aspecten als belevingswaarde en esthetica van belang. Maar zoals ik bijna als een mantra blijf herhalen: dat iets subjectief is, betekent niet dat je het niet kunt objectiveren.

En zo zijn er wel meer kanttekeningen te plaatsen.

Je kunt deze link volgen voor het eigenlijke commentaar van Angela van der Burght. Wat mij betreft mag je het ook overslaan, hoewel je natuurlijk ook van een slordige manier van recenseren veel kunt leren.

Annemiek Punt in de kunsthistorie geplaatst tussen Kandinsky, Pollock en Appel

…

Monumentale Glaskunst 1980-2017
Author: Dr. Bernadette van Hellenberg Hubar, Prof. dr. Wessel Stoker, Dr. Joost de Wal

De monumentale glaskunst van Annemiek Punt (Hengelo, 1959) heeft definitief een plaats gekregen in de kunstgeschiedenis. Kunsthistorici Dr. Bernadette van Hellenberg Hubar en Dr. Joost de Wal en godsdienstfilosoof Prof. dr. Wessel Stoker hebben onderzoek gedaan naar de kunstwerken van Annemiek Punt en gaven het plaats en betekenis in de moderne Nederlandse monumentale glaskunst. Het werk van Punt staat in de traditie van vernieuwende Nederlandse glazeniers als Joep Nicolas en Gunhild Kristensen. Maar ook op internationale schaal heeft haar unieke stijl een officiële plek gekregen, tussen onder meer Wassily Kandinsky, Jackson Pollock en Karel Appel.

Annemiek Punt is een van de zeldzame vrouwen in het zware vak van de monumentale glaskunst. Sinds 1980 voerde ze meer dan zeventig opdrachten uit voor ramen, beglazingen, glaspanelen en glasreliëfs in kerken, stiltecentra, instellingen en woningen. Tegelijkertijd verrijkte zij haar vakgebied met nieuwe technieken en oplossingen: fusing (glasversmelten), het versmolten wandreliëf, en de combinatie van versmolten glas met glas in lood. Al haar werk voert zij zelfstandig uit, in eigen atelier. Punts kleurgebruik en abstract-expressionistische stijl worden alom geprezen; haar glaskunst is over de hele wereld te zien, van Amsterdam tot Berlijn, van Roermond tot Nagasaki.

De bevindingen van de kunsthistorici vormen het eerste overzicht van meer dan 35 jaar monumentale glaskunst van Annemiek Punt in Nederlandse kerken, stiltecentra, woningen en andere gebouwen. Daaronder de prestigieuze opdracht voor de Nieuwe Kerk in Delft in 2006; haar nationale doorbraak.

Annemiek Punt

Annemiek Punt begon in 1979 haar atelier voor gebrandschilderd glas in lood in Denekamp. De opleiding voor het glazenieren en brandschilderen heeft Annemiek gevolgd in Duitsland, waar zij ook de kennis van scheikundig en ambachtelijk handwerk eigen maakte. Om het gevoel voor kleuren en lijnen nog beter onder controle te krijgen, volgde Annemiek begin jaren ’80 naast haar werk in het glasatelier een vijfjarige aanvullende HBO studie aan de AKI (kunstacademie) in Enschede.

In 1994 vestigde zij zich in Ootmarsum (Ov), waar haar atelier en galerie gevestigd zijn in een voormalig kindertehuis aan de Kloosterstraat. Daar ontwikkelde en verfijnde zij haar kenmerkende gebruik van kleuren en vond ze voldoende rust en ruimte om haar fascinatie voor kleur, vorm, techniek en gevoel tot uiting te brengen. Haar ontwerpen zijn zowel figuratief als abstract, maar altijd even boeiend en tijdloos. Naast het gebrandschilderde glas-in-lood heeft Annemiek zichzelf versmelten van glas eigengemaakt. In de veelkleurige glasobjecten ziet men haar ervaring terug, zowel in het glassnijden als in het kleur- en vormgevoel.

Dr. Bernadette van Hellenberg Hubar is kunsthistoricus en leidt als erfgoedspecialist haar eigen bureau. In 2013 verscheen haar standaardwerk De genade van de steiger. Monumentale kerkelijke schilderkunst in het interbellum (met Angelique Friedrichs en Gerard van Wezel). Recent publiceerde ze De nieuwe Bavo te Haarlem. Ad orientem – Gericht op het oosten (2016). In 1997 ontving zij de Karel van Manderprijs voor waardevol kunsthistorisch onderzoek.

Prof. dr. Wessel Stoker bekleedde de bijzondere leerstoel Esthetica aan de Vrije Universiteit Amsterdam en is thans emeritus hoogleraar en gasthoogleraar aan de Vrije Universiteit. Hij publiceerde over godsdienstwijsgerige onderwerpen, zoals Is vragen naar zin vragen naar God? (1993) en Is geloven redelijk? (2004). Over kunst en religie schreef hij Kunst van hemel en aarde. Het spirituele bij Kandinsky, Rothko, Warhol en Kiefer (2012). Hij is de oprichter van Figura Divina, een collectief van hoogleraren dat symposia organiseert en bundels publiceert over kunst en religie.

Dr. Joost de Wal is zelfstandig kunsthistoricus. Hij promoveerde in 1999 op Kunst zonder kerk. Nederlandse beeldende kunst en religie, 1945-1990 (2002). In 2015 verscheen Hedendaagse kunst in Nederlandse kerken, 1990-2015. Van Jan Dibbets tot Tinkebell (met bijdragen van Frank Bosman, Justin Kroesen, Wouter Prins en anderen), in 2016 de monografie Harry van Kuyk (1929-2008). Wit op wit. En zwart. Reliëfdrukken en kunstenaarsboeken. Voor Het Noordbrabants Museum in Den Bosch maakte hij met Wout Herfkens de tentoonstelling en catalogus Verspijkerd en verzaagd. Hergebruik van heiligenbeelden in de Nederlandse beeldhouwkunst (2017).

De kunstkritiek van Angela van der Borcht

Heerlijk zo’n uitdagende stelling waarbij het werk van Punt in de traditie van vernieuwende Nederlandse glazeniers als Joep Nicolas en Gunhild Kristensen wordt geplaatst, maar ook op internationale schaal haar unieke stijl een officiële plek heeft gekregen tussen onder meer Wassily Kandinsky, Jackson Pollock en Karel Appel. 

De eeuwenoude techniek van het fusen werd in 1974 door Bulls Eye opnieuw geïntroduceerd en toen het daarvoor geschikte vlakglas en de granulaten werden geproduceerd, werd de techniek o.a. door Frank van den Ham in zijn werk toegepast en begon hij met het geven van cursussen. De temperatuur bij deze techniek is overigens rond de 800 Cº ook voor floatglas.

Het vervaardigen van glasvensters door ovenvormtechnieken waaronder het versmelten werd in Nederland als eerste toegepast door Van Tetterode en hier werkte o.a. Florian Lechner (D) die zijn architecturale werken en opdrachten in deze technieken opbouwde. Ook Stanislav Libensky en Jaroslava Brychtová pasten de techniek toe in de kapel van de St. Vitus Kathedraal in Praag. En of de glazeniers en kunstenaars nu vrouwelijk (bijv. Sylvia Nicolas) of mannelijk waren of als echtpaar samen de werken ontwierpen en uitvoerden al of niet in eigen atelier zegt niets over de kwaliteit van die werken. Bij beeldende kunstenaars zie ik wel vaker radicale vernieuwende oplossingen omdat zij niet gehinderd door enige kennis van de techniek en het materiaal, een ultieme oplossing zoeken en met het uitvoerend atelier in discussie gaan bij het maken van keuzes, zoals het werk van Ann Veronica Janssens in de kapel Saint Vincent, Grignan, Frankrijk.

De toepassing van vlakglas in de architectuur werd tot de jaren zeventig monumentale vormgeving of architectuurkunst genoemd en dient de gemeenschap: voor openbare gebouwen, scholen, kerken en religieuze gebouwen zijn wandschilderingen, gebrandschilderde vensters, verlichting, glasmozaïeken, tapijten, meubilair en serviezen vaak als één totaalvormgeving ontworpen en als studierichting aangaande ambachts- en nijverheidskunst vanaf 1904 aanwezig op vele Nederlandse academies, nu alleen nog bestaand in België. Door de terreur van de Thermopane, de veranderende architectuur, gebrek aan opdrachten en goede teken- en schilderopleidingen verloren veel kunstenaars zich in de jaren tachtig in het fusen, saggen en slumpen en zorgden zij niet voor vernieuwingen binnen de religieuze kunsten en/of architecturale kunsten. Daarvoor blijft ook het werk van Punt teveel bij de grafische opvattingen van de Duitse naoorlogse glazeniers waarvan Patrick Reyntiens in de jaren 70-tig al zei dat het nog steeds oorlog was op de Duitse ramen.

Mij lijkt het niet zinvol kleur, spetters ontstaan uit een handeling of geaquarelleerde vlekken alleen door oppervlakkige vormovereenkomsten met het werk van Pollock en dat van Appel en Kandinsky te associëren en daarmee van een kwaliteitsstempel te voorzien. In tegenstelling tot kunsthistorici moeten docenten en kunstcritici wel een mening hebben over hedendaagse, internationale kunst en vormgeving. En ik denk dan ook niet dat over 100 of 200 jaar Punts oeuvre als verwant aan dat van Wassily Kandinsky, Jackson Pollock en Karel Appel de kunstgeschiedenis is ingegaan.

Dus een leuk boek om te lezen, het is goed geschreven en gemaakt en als naslagwerk van het werk van Annemiek Punt zeer bruikbaar.

Angela van der Burght

Verkorte link van dit item: http://bit.ly/2uGQSqt

Omdat veel webpagina’s van URL veranderen of verdwijnen, bijgaand een link naar het oorspronkelijke item op Evernote.

Terug naar de hoofdpagina.

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren

BewarenBewaren